Ating alamin kung kayang malaman ng isang Oarfish kung may darating na lindol o tsÜnami
Isang malaki at mahabang oarfish ang nadiskubre noong October 13, 2018. Mayroong haba ito na 18 feet o 5.5 meters. Ang oarfish at natagpuan sa isang beach sa Catalina Island. Off the coast ito ng Southern California. Pero pagkalipas lamang ng limang araw ay mayroon ulit natagpuan na oarfisg sa may beach ng San Diego County na may haba na 14 feet o 4.3 meters.
Ang mga oarfish ay matatagpuan sa mga malalalim na parte ng dagat. Kaya naman na isang bihirang pagkakataon ang makita ang mga oarfish na ito sa mababaw. Sinasabi ng iba na kapag napadpad sa mababaw ang oarfish, maaaring maging sinyales ito ng parating na lindol. Isang pangyayari sa Japan noong 2011 ang nagpatunay nito. Namataan ang 20 oarfish sa may beach at naging kasunod ay ang Tohoku EarthqÜake.
Ayon sa isang interview sa LiveScience ni Mark Benfield, isang researcher ng Louisiana State University:
“The oarfish is known in Japan as ryugu no tsukai or “messenger from the sea god’s palace,” according to the Japan Times. Dozens of the deep-sea denizens were discovered by Japanese fishermen around the time a powerful 8.8-magnitude earthqÜake struck Chile in March 2010.”
Ayon naman kay Kiyoshi Wadatsumi, isang specialist sa ecological seismology, sinabi niya sa Japan Times:
“Deep-sea fish living near the sea bottom are more sensitive to the movements of active faults than those near the surface of the sea.”
Hindi ito ang unang pangyayari kung saan ay kaya ng hayop maramdaman ang paparating na lindol. May mga researchers na dati na nakagawa ng aral patungkol sa mga kinikilos ng ibang hayop kapag may paparating na lindol.
Isang halimbawa dito ay ang pangyayari noong 373 BC sa history ng Helike, isang siyudad sa Greek. Ito ang naging kaganapan:
“all the mice and martens and snakes and centipedes and beetles and every other creature of that kind in the city left,” wrote the Roman author Aelianus. “After these creatures had departed, an earthqÜake occurred in the night; the city subsided; an immense wave flooded and Helike disappeared.”
Mayroon pang isang nagawang pagaaral tungkol naman sa mga palaka. Isa ito sa mga pinaka unang pagaaral tungkol sa mga kinkilos ng hayop kapag may lindol na paparating. Ang pagaaral na ito ay naganap sa Italy kung saan may grupo ng mga scientist na gumugol ng isang buwan upang pagaralan ang kinikilos ng mga bufo bufo noong April 2009. Ang mga palakang ito ay nakatira sa isang shallow pool sa isang lakebed. Ikinataka ng mga Scientist ang biglaang pagkawala ng mga palaka at limang araw pagkatapos ay may nangyaring lindol. Pagkatapos ng pangyayari ay namataan na bumalik ulit ang mga palaka sa kanilang lugar.
Ang mga pagaaral na ito ay masasabing nakaka-bilib sa mga kinikilos ng mga hayop. Isang researcher na nagngangalan na Catherine Dukes na nagbigay ng panayam patungkol dito na nagbigay sagot kung makakatulong ba ang mga hayop na ito para mapaghandaan ang mga lindol na paparating.
Ayon kay Duke:
“This is not a way to predict earthquakes,” Dukes said. “It’s just a way to warn that the Earth is moving and something — an earthqÜake, or a landslide or something else — might follow.”
